از آنجایی که رعایت بهداشت و جلوگیری از انتشار عفونت و بیماری در فضاهای درمانی حرف اول را میزند و سرویسهای بهداشتی یکی از فضاهای مهم برای انتشار این آلودگیها هستند، توصیه میشود که در طراحی این فضاها دقت بیشتری به خرج دهیم. به ویژه در سال اخیر که همهگیری ویروس کرونا، رعایت پروتکلهای بهداشتی را بیشتر از قبل الزامی کرده است. در ادامه با نکات مهمی در جهت طراحی سرویس بهداشتی مطب و فضاهای درمانی آشنا خواهید شد.
اصول طراحی سرویس بهداشتی
برای طراحی سرویس بهداشتی کلینیک و مطب باید از اصول خاصی پیروی کنیم. در نظر گرفتن سه عامل زیر نقش اساسی در طراحی سرویس بهداشتی مناسب کلینیک دارد:
• ایمنی و سلامت بیماران• جلوگیری از انتشار عفونت و ویروسها• دسترسی آسان
ایمنی و سلامت بیماران
کف و دیوارهای سرویس بهداشتی از متریالهای صیقلی پوشیده میشوند تا شستشو و رعایت نظافت آسان باشد. در این میان باید شرایط بیمارانی که به کلینیک مراجعه میکنند را در نظر بگیریم. افراد سالمند و دارای مشکلات حرکتی ممکن است در ورود به این فضاها دچار مشکل شوند. زمین خوردن و آسیبدیدگی افراد مسن در سرویسهای بهداشتی بسیار شایع است. به همین دلیل باید با در نظر گرفتن تمهیداتی این صدمات را به حداقل ممکن برسانیم. در نظر گرفتن دستگیره در حد فاصل تخت بیماران و توالت یکی از راهکارهای خوب است.
در نظر گرفتن درهای کشویی برای سرویسهای بهداشتی یکی دیگر از راهکارهای ایجاد امنیت در محیط کلینیک است. این درها علاوه بر عدم اشغال فضا به آسانی باز و بسته شده و امکان رسیدگی کادر درمان به بیمار در شرایط سخت را فراهم میکنند.
جلوگیری از انتشار عفونت و ویروسها
استفاده از متریال بادوام با امکان شستشوی آسان برای سرویسهای بهداشتی یک اصل است. در کنار آن با در نظر گرفتن تمهیدات ویژهای مانند شیرهای آب بدون نیاز به لمس، دربهای اتوماتیک، خشککنها و ... میتوانیم از انتشار عفونت و بیماریها جلوگیری کنیم.
دسترسی آسان
هماهنطور که گفته شد، در وهلهی اول باید ایمنی بیماران را در محیط درمانی در نظر داشته باشیم. در نظر گرفتن دسترسی آسان در کنار ایجاد شرایط ایمنی مناسب در طراحی داخلی کلینیک از اصول پایه محسوب میشود. بر این اساس با در نظر گرفتن یک سیستم مسیریابی استاندارد و استفاده از علائم و نشانههای گرافیکی میتوانیم به آسانی بیماران را به سرویس بهداشتی هدایت کنیم.
در نظر گرفتن امکانات فنی و رعایت استانداردها بدون ایجاد جذابیت بصری در فرآیند طراحی داخلی کلینیک ابداً توصیه نمیشود. این درست است که فضاهای استاندارد و عملکردی کارآمد و مفید هستند اما باید تأثیر معماری بر روحیه و سبک زندگی انسانها را نیز در نظر داشته باشیم. در ثانی کمبود فضای کافی برای چیدمان و دکوراسیون داخلی یکی از چالشهای زندگی مدرن است. به همین دلیل در ادامه راهکارهایی برای طراحی داخلی کلینیک کوچک مدرن ارائه شده است.
۱ـ سبک مینیمال، انتخاب برتر
سبک دکوراسیون مینیمال با تکیه بر سادگی و خلوتی برای فضاهای کوچک و مدرن بهترین گزینه است. در این سبک دکوراسیون داخلی تمام خطوط واضح بوده و از اغراق و آشفتگی خبری نیست. از مبلمان گرفته تا تجهیزات نورپردازی و اکسسوریهای دکوراتیو، همه چیز باید با رعایت سبک سادگی انتخاب شود. نظم در این سبک دکوراسیون داخلی اهمیت ویژهای دارد. بنابراین لازم است به قفسهها و کابینتهای استاندارد در طراحی داخلی مطب خود بیندیشید تا تمام تجهیزات در جای مخصوص و بسیار منظم و در دسترس قرار گیرند.اینجا است که به کارآمدی این سبک دکوراسیون داخلی پی میبریم.
رنگهای مورد استفاده در سبک مینیمال اغلب روشن و خنثی هستند. در این میان میتوان به سفید، خاکستری و آبی روشن اشاره کرد که از بهترین رنگها برای دکوراسیون کلینیک و فضاهای درمانی محسوب میشوند. این رنگها باعث میشوند فضا روشنتر و بزرگتر از اندازهی واقعی خود جلوه دهد.
استفاده بهینه از نور طبیعی روز نیز از اصول سبک دکوراسیون مینیمال محسوب میشود که طراحان همواره هنگام طراحی داخلی کلینیک و فضاهای درمانی به آن میاندیشند. طراحی داخلی مطب با پلان آزاد، استفاده از پارتیشنهای شیشهای و ... از جمله راهکارهای مینیمال و مدرن برای طراحی داخلی مطب محسوب میشود.
۲ـ پذیرش مجازی افراد
میز پذیرش شاید از نظر برخی افراد المانی تفکیکناپذیر از طراحی داخلی کلینیک محسوب شود. اما امروزه به ویژه با همه گیری بیماری کووید ۱۹ شاهد استفادهی کمتر از این سبک پذیرش افراد هستیم. به آسانی میتوانیم با استفاده از تکنولوژیهای روز نسبت به پذیرش و راهنمایی افرادی که به کلینیک مراجعه میکنند اقدام کنیم. برای مثال میتوانیم کیوسکهای کوچک دیجیتالی را در بدو ورودی قرار دهیم تا افراد هنگام ورود مشخصات خود را در آن وارد کنند.
در نظر گرفتن امکان ارتباط با کارمندان بخش اداری از طریق تماسهای ویدئویی نیز از دیگر امکاناتی است که در کلینیکهای مدرن جهان جا افتاده است. به این ترتیب کمکم با این میزهای بزرگ و جاگیر در فضای کلینیکهای کوچک خداحافظی خواهیم کرد و این فضای باقیمانده را به عملکردهای بهتری اختصاص میدهیم.
۳ـ سبک مدولار و ایجاد فضاهای چندمنظوره
سبک مدولار امروزه یکی از روشهای سریع برای برقراری نظم و استفاده بهینه از فضا در طراحی داخلی محسوب میشود. مبلمان مدولار به سادگی میتواند فضای شما را ارتقا داده و عملکردهای آن را توسعه ببخشد. برای مثال میتوانید یک فضای انتظار ساده و کوچک را با تمهیداتی معمارانه به فضای غذاخوری یا محلی برای برگزاری رویدادهای متنوع تبدیل کنید. مبلمان منعطف و ایجاد فضاهای چندمنظوره در طراحی کلینیک کوچک اصلی کاربردی است و به استفاده بهینه از فضا کمک میکند.
نور و رنگ از جمله عوامل تأثیرگذار بر شرایط روحی و روانی ما هستند که در طراحی و معماری داخلی باید به آنها توجه ویژهای داشته باشیم. افراد در محیطهای کمنور و تاریک احساس خفگی و کسالت دارند. محیطهای درمانی باید تداعیگر سلامت جسمانی و حال روحی خوب باشند. به همین دلیل در این مقاله به اهمیت نورپردازی در طراحی داخلی کلینیک میپردازیم. نکات مهمی هم در باب چگونگی نورپردازی کلینیک ارائه شده است.
بهبود بینایی بیماران و کادر درمان
اولین شرط دیدن اجسام، عبور نور از آنها است. در محیطهای درمانی این امر اهمیت ویژهای پیدا میکند. همچنین باید در نظر بگیریم که با افزایش سن بینایی افراد کاهش مییابد. بنابراین با یک نورپردازی مناسب در فرآیند طراحی داخلی مطب باید شرایط دید مطلوب را برای افراد فراهم کنیم. بیماران مبتلا به زوال عقل و آلزایمر نیز از لحاظ ذهنی دچار مشکلات خاص بوده و معمولاً با اختلالات بینایی نیز دست و پنجه نرم میکنند. این مشکلات میتواند به اضطراب آنها در شرایط بیماری دامن بزند. بنابراین لازم است با در نظر گرفتن کاربری کلینیک و مراجعین به آن نوع خاصی از نورپردازی را لحاظ کنیم که تمام افراد در آسایش باشند.
ایجاد جذابیت بصری
یک محیط با نورپردازی مناسب برای همهی افراد زیبا و دعوتگرا به نظر میرسد. کارمندان و مراجعین به کلینیک هر دو باید از آرامشی نسبی در محیط درمانی بهرهمند باشند و یکی از عواملی که باعث برقراری این آرامش میشود، نورپردازی اصولی است. با استفاده از انواع تجهیزات و روشهای نورپردازی مناسب سبک دکوراسیون داخلی کلینیک میتوانیم شرایط خوبی را برای تمام افراد حاضر در کلینیک فراهم کنیم. نورپردازی به روشهای زیر انجام میشود:
• لوستر و چراغهای آویز که برای اتاق انتظار مناسب هستند و به آنها حس دنجی فضای خانه را میبخشند.
• نورپردازی مخفی برای راهروها و اتاقهای درمان بهترین گزینه است.
• نوارهای الایدی دیواری که بیشتر جنبهی دکوراتیو داشته و برای طراحی میز پذیرش نیز کاربرد دارند.